Κλειδιά και αντικλείδια: Ταυτότητα και εκπαίδευση

Abstract

Η Θάλεια Δραγώνα αναλύει από ψυχολογική σκοπιά την έννοια της ταυτότητας, ατομικής και συλλογικής. Η επιχειρηματολογία της για τη σχέση ταυτότητας και εκπαίδευσης βασίζεται στην αρχή ότι για να μάθει κανείς πρέπει να αισθάνεται ότι οι άλλοι αποδέχονται αυτό που είναι. Αλλιώς η μάθηση μοιάζει απειλητική για την ταυτότητα του, άρα αντιστέκεται και αρνείται να μπεί στη διαδικασία. Οι μαθητές και οι μαθήτριες για να ενταχθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία πρέπει να αισθανθούν ότι έχουν την αποδοχή των εκπαιδευτικών και των ομηλίκων τους. Από την άλλη πλευρά οι εκπαιδευτικοί για να διαπραγματευθούν τις ετερότητες, πρέπει να έχουν αποδεχθεί τις δικές τους πολλαπλές υπαγωγές. Για να κινητοποιηθούν οι μηχανισμοί μάθησης το πρώτο πράγμα που χρειάζεται είναι η αποδοχή εκ μέρους των εκπαιδευτικών της ταυτότητας των μαθητών τους, τόσο της κοινωνικής όσο και της ατομικής. Για να επικοινωνήσουν τα παιδιά πρέπει να δημιουργηθεί στην τάξη ένας χώρος, ένα πλαίσιο αμοιβαίας αποδοχής και επιτρεπτικότητας για όλους και όλες. Στη διαδικασία αυτή ο εκπαιδευτικός δεν είναι εξωτερικός παρατηρητής-αξιολογητής αλλά συμμέτοχος μιας ομάδας στην οποία καταθέτει και διαπραγματεύεται συνεχώς και τις δικές του ταυτότητες. Η διδακτική πράξη είναι μια συνεχής αναμέτρηση με την ετερότητα, άρα μια συνεχής αναμέτρηση με τον ίδιο μας τον εαυτό.