Ανάλυση της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων με πολλαπλούς στόχους. Η περίπτωση των προβατοτροφικών εκμεταλλεύσεων της Ηπειρωτικής Ελλάδας

Abstract

Βασικός στόχος της παρούσας διατριβής είναι η ανάπτυξη ενός υποδείγματος μαθηματικού προγραμματισμού εξειδικευμένου στη γαλακτοπαραγωγό προβατοτροφία. Το προβλεπόμενο από το υπόδειγμα σχέδιο παραγωγής της εκμετάλλευσης προκύπτει με βάση τα τεχνικοοικονομικά χαρακτηριστικά αυτής αλλά και τους στόχους του παραγωγού, που εκφράζονται μέσα από τη συνάρτηση χρησιμότητάς του. Η συνάρτηση χρησιμότητας αυτή προσδιορίζεται με την εφαρμογή μιας μη διαδραστικής μεθόδου πολυκριτηριακής ανάλυσης. Το υπόδειγμα εξειδικεύεται σε έξι τύπους προβατοτροφικών εκμεταλλεύσεων – παραγωγικά συστήματα, που προκύπτουν με την εφαρμογή πολυμεταβλητών στατιστικών αναλύσεων. Η δομή του υποδείγματος επιτρέπει την απεικόνιση της λειτουργίας των προβατοτροφικών εκμεταλλεύσεων και αποτυπώνει την πολυπλοκότητα των σχέσεων μεταξύ των επιμέρους τελικών και ενδιάμεσων κλάδων παραγωγής. Το υπόδειγμα εκτιμά επίσης τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και συγκεκριμένα, μεθανίου (CH4), υποξείδιο του αζώτου (N2O) και διοξείδιο του άνθρακα (CO2) στις προβατοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Μπορεί επομένως, να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο σχεδιασμού και αξιολόγησης αγροτικών αλλά και περιβαλλοντικών πολιτικών. Όπως προκύπτει από την ανάλυση, η μεγιστοποίηση του ακαθάριστου κέρδους αποτελεί βασικό αλλά όχι μοναδικό στόχο των παραγωγών. Η ελαχιστοποίηση του κινδύνου, της οικογενειακής εργασίας, των μεταβλητών δαπανών και των αγοραζόμενων ζωοτροφών αποτελούν επίσης σημαντικά κριτήρια βάση των οποίων λαμβάνονται οι αποφάσεις στις προβατοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Η προβλεπτική ικανότητα του πολυκριτηριακού υποδείγματος εμφανίζεται αυξημένη σε σχέση με το παραδοσιακό υπόδειγμα μεγιστοποίησης του κέρδους. Εκτιμάται ακόμη ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κυμαίνονται μεταξύ 1,92 έως 4,41 κιλών CO2-eq ανά κιλό πρόβειου γάλακτος, ανάλογα με τον τύπο της εκμετάλλευσης, με τη μικρότερη τιμή να αντιστοιχεί στο εντατικό σύστημα παραγωγής. Το παραγωγικό αυτό σύστημα χαρακτηρίζεται επίσης από μικρό κόστος παραγωγής του πρόβειου γάλακτος (0,64€/κιλό).